Plasma 5 از فریمورک Qt 5 و KDE Frameworks 5 که به تارگی منتشر شد قدرت گرفته است. میزکار KDE بدلیل ماهیت ماژولار خود از بخش‌های متعددی تشکیل شده که رابط کاربری گرافیکی آن Plasma خوانده می‌شود. این بخش‌ها به مرور با ارائه‌ی نسخه‌ی جدید کامل شده و در نهایت میزکار KDE SC 5 منتشر خواهد شد.

اگر در خصوص پیشینه‌ی این میزکار کنجکاو هستید باید بدانید که KDE را در سال ۱۹۹۶ ماتیاس اتریش (Matthias Ettrich) آلمانی به وجود آورد. در آن زمان برخی از ویژگی‌های میزکار یونیکس برای او مشکل‌زا بودند، از جمله این که هیچ‌کدام از برنامه‌های آن ظاهر و کارکرد هماهنگی با هم نداشتند. در همین حین، او به ساخت مجموعه‌ای از برنامه‌های کاربردی اکتفا نکرد و ساخت یک میزکار که کلیهٔ نیازهای کاربر را برطرف نماید را پیشنهاد داد. او استفادهٔ آسان از میزکار را نیز ملاک ساخت آن قرار داد و بدین ترتیب پروژهٔ کِی‌دی‌ای متولد شد. هدف اصلی جامعه‌ی توسعه‌دهندگان KDE ارائه‌ی محیط کاربری و اپلیکیشن‌های مورد نیاز برای کاربردهای روزمره‌ بر روی سیستم‌عامل‌های خانواده یونیکس و خصوصا گنو/لینوکس است که در کنار آن توسعه‌ی ابزارها و مستندات مورد نیاز برای راهنمایی توسعه‌دهندگان در جهت تولید اپلیکیشن‌ها نیز بسیار مورد تاکید است. بر همین اساس است که پروژه‌ی KDE در حقیقت چتری بر سر بسیاری پروژه‌های کوچک‌تر است که بر پایه‌ی تکنولوژی‌های KDE توسعه می‌یابند.

اگرچه این بروزرسانی، از نظر فلسفه‌ی تعامل با کاربر دچار تغییرات زیادی نظیر آنچه در انتقال از رابط کاربری KDE 3 به محیط پلاسما 4 مشاهده کردیم نبوده اما به وضوح مدرن‌تر شده و محیط کاربری را ساده‌تر و شسته رفته‌تر از پیش کرده است.

در میان مهم‌ترین ویژگی‌های Plasma 5 باید به «همگرایی رابط کاربری» لقب بزرگ‌ترین ویژگی را داد. چیزی که در اینجا شاهدش هستیم بسیار به آنچه که کنونیکال برای ارائه‌ی تجربه‌ی همگرایی در رابط کاربری یونیتی مد نظر دارد شبیه است. قابلیت همگرایی به پلاسما این امکان را می‌دهد که بصورت خودکار با تغییرات محیطی نمایشگر سازگاری حاصل کند؛ برای نمونه در صورتی که از پلاسما 5 بر روی تبلت استفاده شود، با اتصال موس و کیبرد به دستگاه شاهد تغییر حالت محیط کاربری به سیستم PC خواهیم بود و این رابط کاربری بر اساس اندازه و دستگاه میزبان خود تغییر حالت خواهد داد. چنین رویکردی که یک هسته‌ی واحد را بتوان با چندین رابط کاربری برای دستگاه‌های مختلف، از موبایل گرفته تا تلویزیون ارائه کرد موضوعی است که امروزه مایکروسافت نیز تلاش دارد با سیستم‌عامل ویندوز در مسیرش قدم بردارد. توسعه‌دهندگان KDE هم‌اکنون در حال کار بر روی رابط کاربری مخصوص تبلت و نیز مرکز چند رسانه‌ای هستند.

پوسته‌ی جدید Breeze اولین اقدام در جهت دمیدن نفسی تازه بر کالبد دسکتاپ پلاسما بوده است. بخش‌های خاکستری رنگ محیط کاملا روشن و جذاب به نظر می‌رسند اگرچه ذکر این مساله ضروری است که این پوسته هنوز تکمیل نشده و در مرحله‌ی یکپارچگی برای تمام محیط قرار دارد. همانگونه که از مدل توسعه‌ی نرم‌افزارهای آزاد بر می‌آید، در این میزکار نیز شاهد جهشی تدریجی و نه یکباره خواهیم بود که توسعه‌دهندگان و طراحان KDE طی چند نسخه‌ی کوچک آینده به کار بر روی قسمت‌های باقی مانده و سخت‌تر پوسته‌ی پیش‌فرض KDE 4 خواهند پرداخت تا سراپای محیط را به یکپارچگی و اصلاحات لازم برسانند. می‌توان انتظار داشت که هرآنچه از KDE 4 شاهدش هستیم، از آیکن‌ها گرفته تا ویجت‌ها در صف تحول باشند.

صفحه‌ی قفل جدید که در تصویر بالا شاهدش هستید راهی سریع و ساده برای تغییر نشست کاربری، و نیز اجرای وظایف هر روزه‌ی مدیریت نشست را فراهم می‌کند و در عین حال چکیده‌ای از اطلاعات نظیر ساعت، تاریخ و وضعیت باتری را نیز در اختیار کاربر قرار می‌دهد.

در صورتی که حین کار با این نسخه بخاطر پیدا نکردن یکی از ویژگی‌های مورد علاقه‌ی خود که در KDE 4 از آن استفاده می‌کردید چهره‌تان در هم رفت باید به اطلاع شما برسانیم که نیازی به نا امیدی نیست. تیم پلاسما تصمیم دارد بسیاری از ویژگی‌هایی که به منظور توسعه‌ی بیشتر از محیط فعلی حذف شده را با اعمال بروزرسانی‌هایی در پاییز منتشر کند. علاوه بر این، پلاسما 5 حاوی تغییرات مهمی در کامپوزیتور و چارچوب نرم‌افزاری است که در راستای آماده‌سازی برای ورود به نسل بعدی پروتکل سرور نمایش (Wayland) اعمال شده است. انتظار می‌رود پشتیبانی کامل از این جایگزین خلف X طی بروزرسانی‌های کوچک بعدی ارائه شود.

سایر ویژگی‌های ارائه شده از این قرار است:

• تغییرات و اصلاحات اساسی در طراحی
• طراحی مجدد لانچر Kickoff
• ناحیه‌ی نوتیفیکیشن‌های ساده‌تر و زیباتر
• بهبود پشتیبانی از صفحات نمایش با رزولوشن بالا (HiDPI)
• پشته‌ی گرافیکی بهرمند از شتاب‌دهنده سخت‌افزاری به منظور ارائه‌ی عملکرد بهتر

در مجموع پس از کار با این محیط متوجه گستردگی قابل توجه آن خواهید شد که همچون یک شمشیر دو لبه بسیاری را عاشق خود می‌کند و در عین حال عده‌ای را نیز از خود می‌راند؛ اما در گنو/لینوکس بر خلاف سایر سیستم‌عامل‌ها، انتخاب رابط گرافیکی و میزکار در اختیار کاربر است. شما می‌توانید بسیاری از تغییرات را در ویدیوی زیر مشاهده نموده و با محیط رابط کاربری KDE Plasma 5 بهتر آشنا شوید:

دانلود ویدئو

در حال حاضر بهترین راه برای نصب و استفاده از پلاسما 5، از طریق پروژه‌ی مبتنی بر اوبونتوی نئون است که ضمن ارائه‌ی PPAهای لازم، یک ایزوی از پیش آماده شده از دیسک زنده را نیز در اختیارتان قرار می‌دهد. با این حال در صورتی که تجربه‌ی چندانی در گنو/لینوکس ندارید توصیه می‌کنیم اندکی صبر پیشه کرده و منتظر وارد شدن این نسخه به مخازن رسمی توزیع مورد علاقه‌ی خود بمانید. معمولا پکیج‌های KDE بدلیل سادگی در آماده‌سازی با سرعت زیادی وارد مخازن می‌شوند. علاوه بر این، در ویکی KDE نیز راه‌های دیگری برای بهره بردن از پلاسما 5 بر روی آرچ‌لینوکس یا اوپن‌سوزه ارائه شده است.

نظر شما در خصوص نسخه‌ی جدید رابط کاربری میزکار KDE چیست؟ آن را در مقایسه با گنوم یا رابط کاربری سایر سیستم‌عامل‌ها چگونه ارزیابی می‌کنید؟

سیستم‌عامل آزاد  Deepin 2014 بر پایه‌ی نسخه‌ی 14.04 اوبونتو توسعه داده شده که یک نسخه با پشتیبانی بلند مدت محسوب می‌شود. این سیستم‌عامل از رابط‌های گرافیکی از پیش تعبیه شده نظیر گنوم‌شل، یونیتی و سینامون برای محیط دسکتاپ خود استفاده نمی‌کند و با استفاده از تکنولوژی‌های HTML 5 و نیز زبان برنامه‌نویسی مدرن GO، رابط گرافیکی اختصاصی خود را تحت نام Deepin Environment بر بستر میزکار گنوم توسعه داده است که نظر بسیاری را به خود جلب نموده است.

نتیجه‌ی این اقدام، یک محیط کاربری ریسپانسیو، کم مصرف از نظر منابع (که البته اندکی در اثر استفاده از مدیر پنجره‌ی کامپیز تحت تاثیر قرار گرفته) و به شدت متمایز بوده است.

محیط کاربری این توزیع، یعنی همان Deepin Desktop Environment 2.0 مجموعه‌ای از ویژگی‌های قابل توجه را به اختیارات کاربر اضافه کرده که از آن جمله می‌توان افزودن تنظیمات اختصاص عملکرد به گوشه‌های صفحه و نیز قابلیت حذف اپلیکیشن‌ها بصورت مستقیم از درون لانچر برنامه‌ها را نام برد.

Deepin Control Center دیگر ویژگی برجسته‌ی این نسخه است. این ویژگی جدید، تنظیمات گسترده‌ی سیستمی را بصورت کاملا گرافیکی و به شکلی کاربر پسند در گوشه‌ی سمت راست صفحه بصورت یک پنل در دسترس قرار می‌دهد. مرکز تنظیمات دیپین، از ماژول‌های بهبود یافته برای پیکربندی صفحه‌نمایش، شبکه و مدیریت Theme بهره می‌برد.

دلیل شهرت این توزیع فراتر از آماده‌سازی محیط اختصاصی بوده و تیم توسعه‌ی قوی آن که بالغ بر ۳۰ عضو دارد مجموعه‌ای از اپلیکیشن‌های اختصاصی را نیز برای ارائه‌ی تجربه‌ی بهتر به کاربران آماده کرده است. در دیپین 2014 تمام این اپلیکیشن‌ها به آخرین نسخه‌ی خود بروزرسانی شده‌اند و ضمن بلوغ بیشتر، قابلیت‌های کامل‌تری را به کاربر ارائه می‌کنند.

برای نمونه و بطور مشخص، مرکز نرم‌افزاری فوق‌العاده‌ی این توزیع می‌تواند مرکز نرم‌افزاری خود اوبونتو را نیز پشت سر بگذارد؛ در عین حال اپلیکیشن‌های پخش موسیقی و ویدیو نیز از نظر کاربرپسندی یک سر و گردن بالاتر قرار می‌گیرند. مرکز بازی دیپین که یکی دیگر از اپلیکیشن‌های اختصاصی ارائه شده از سوی تیم توسعه‌ی رسمی آن است، یافتن برنامه‌های رایگان و سرگرم کننده را از Mario Kart SNES بر روی 50cc نیز ساده‌تر می‌کند.

موارد بسیاری در این نسخه وجود دارد که پوشش تمامی آن‌ها خارج از حوصله‌ی این مطلب قرار دارد؛ اما بزودی بررسی اختصاصی این توزیع را با شرح تفصیلی از قابلیت‌ها و ویژگی‌های آن ارائه خواهیم کرد.

در صورتی که تمایل به تست کردن این سیستم‌عامل مبتنی بر گنو/لینوکس دارید به شما توصیه می‌کنیم از نصب آن بر روی ماشین مجازی خودداری کنید. این نسخه رایگان بوده و به خوبی بر روی سخت‌افزارهایی که اوبونتو را پشتیبانی می‌کنند اجرا خواهد شد اما بدلیل بهره گرفتن از مدیرپنجره‌ی کامپیز بر روی آن، نمی‌توان انتظار بازدهی مناسبی را بر روی ماشین مجازی داشت. تیم توسعه‌ی Deepin وعده داده است برای حل این مساله در نسخه‌های آینده، نسبت به توسعه‌ی مدیرپنجره‌ی اختصاصی خود اقدام کند که البته با توجه به وجود مدیرپنجره‌های فوق‌العاده‌ای نظیر آنچه گنوم از آن بهره می‌برد اندکی تعجب برانگیز است. احتمالا توسعه‌دهندگان این توزیع اعتقاد دارند که این رویکرد یکپارچگی و کنترل بهتری را در اختیار آن‌ها خواهد گذاشت.

دیپین از نصب بر روی دستگاه‌های با بایوس دوگانه و نیز مجهز به UEFI هم پشتیبانی می‌کند.

کاربران نسخه‌های آلفا، بتا و کاندیدای انتشار Deepin 2014 می‌توانند از طریق آپدیت سیستم‌عامل خود به سادگی به نسخه‌ی پایدار منتقل شوند اما کسانی که از نسخه‌های قبلی این سیستم‌عامل بهره می‌برند ملزم به نصب مجدد نسخه‌ی جدید خواهند بود. به منظور دانلود فایل ISO دیپین 2014  می‌توانید به این لینک مراجعه نمایید البته خود تیم دیپین دریافت از تورنت رسمی را پیشنهاد می‌کند. در صورتی که این توزیع گنو/لینوکس را مورد آزمایش قرار دادید فراموش نکنید که ما و سایر کاربران را از نظر خود مطلع سازید.

 Download: deepin_2014_final_amd64.iso (1,244MB, MD5).